Siur, ze hej*

Wiesz – mówi jedna pani do drugiej pani w kolejce do kasy supermarketu – on złapał już pięć tiketów w tym miesiącu. Nie dość, że musi iść do kortu, to jeszcze skanselowali mu insiurę, musi teraz szybko szukać innej firmy, bo chcą z żoną na holidej jechać, tylko musi auto wykupić, bo mu po ostatnim tikecie stołowali. Ma pecha do kapów, ale to przez to, że ma jakieś stare dijuaj na rekordzie. A ja znalazłam nowego dzioba, tylko to daleko, hajłejem trzeba jechać, czasem i godzinę nawet, jak jest trefik, a teraz wiesz, ciągle konstrakszyn, to lajny (sic!) pozamykane. Na domku u takich jednych będę robić, to na kantrysajdzie. Dużo roboty, bo to i sprzątanie, i karpety trzeba wyklinować a do tego dużo pracy w bejsemncie, bo ich zalało w czasie ostatniej powodzi, więc będę miała co robić. Ale nie ma co narzekać, mała idzie do hajskul, pieniądze się przydadzą. A moja starsza na wiosnę będzie miała nowego bejbika…

Zrozumieliście coś?:-) Bo ja, a był to mój drugi tydzień pobytu w tym pięknym kraju, nic a nic:-) Wróciłam do domu lekko zdezorientowana. Towarzysz Życia mnie obśmiał, wyjaśniając naturę i strukturę tego dziwacznego tworu, zwanego pongilsh i stwierdził, że jeszcze trochę, a sama zamiast mówić „ubezpieczenie”, walnę tą insiurą, nie mówiąc o innych bejsmentach czy kapach. Jakoś się trzymam, czasami tylko jakiś „hajłej” mi się wymsknie, ale walczę dzielnie na froncie ochrony czystości języka ojczystego. I jakoś tak mi się przykro robi, jak słyszę pongliszujących rodaków. Kochani, mamy piękny język, język wieszczów, chyba warto zadbać o to, żeby go nie kaleczyć, szczególnie, że często temu dziwnego ponglishowemu tworowi przysłuchują się dzieci. Część z nich jest już urodzona tutaj, więc jakiego języka się w domu nauczą, takim będą się potem posługiwać i nie nadrobi tego żadna polska szkoła, do której poślemy dziecko raz w tygodniu. Część urodzona jeszcze w Polsce i  w przypadku niektórych pamiętająca – na razie – ojczystą mowę, ale, zgodnie z tutejszą modą, kalecząca ją niemiłosiernie albo wręcz mówiąca między sobą po angielsku. Nie wiem, skąd się to bierze u takich dzieciaków? Potrzeby zasymilowania z nowym środowiskiem? Odrzucania (jak to u nastolatków bywa, które w którymś momencie odrzucają wszystkie wartości – ach jak dobrze to pamiętam z własnych szczeniacko-nastoletnich lat) swojego pochodzenia? Nie wiem. Ale dla mnie to smutny widok – polskie nastolatki rozmawiające między sobą tylko po angielsku i udające kogoś, kim nie są. Na pewno chcemy, żeby zapomniały ojczystej mowy i po kilku latach nie były w stanie dogadać się z rodziną, która została w Polsce a która często angielskim się nie posługuje? 
Kiedyś znajoma przez chwilę prawniczka (o polskich prawnikach i tych udających prawników, pracujących tutaj i żerujących na rodakach, napiszę kiedyś osobnego posta, bo to gatunek wymagający dłuższej opowieści z, niestety, niezbyt miłą puentą), mężatka z Włochem z pochodzenia, mówiła z dumą o swojej córce, że ona zna tylko angielski. Zapytałam, gdzie mieszkają jej dziadkowie, kuzyni, ciotki i pociotki. Ona mi na to, że na Starym Kontynencie. I że owszem, mała ma problem, żeby się z nimi porozumieć w czasie dorocznych wizyt, ale za to jest stuprocentową Amerykanką?
Nie wiedziałam, że to jest powód do takiej dumy - nieumiejętność dogadania się z własną rodziną.

Zawsze myślałam, że dziecko wychowane w rodzinie, w której pielęgnuje się różne tradycje, mówi kilkoma językami, będzie miało szersze horyzonty. Będzie bardziej otwarte na świat.  Będzie miało większą wiedzę. A kto ma zadbać o to, żeby dzieci imigrantów pamiętały, skąd pochodzą, jakiej kultury i tradycji, kim są ich przodkowie, jak nie rodzice. Wszystko zaczyna się w domu, od nauki poprawnego języka. I pilnowania, żeby takim posługiwały się na co dzień. 

Wiedźma, jak nazwaliśmy najgroźniejszą polonistkę w naszej podstawówce, która jak nikt waliła linijką po łapach za błędy językowe, w grobie się by się przewróciła za takie kaleczenie języka. Wtedy, kiedy byliśmy smarkaterią, wydawało nam się to zdrowym odpałem, ganianie nas po korytarzach za błędy gramatyczne czy niepoprawną wymowę, nie daj Boże jakieś lokalne naleciałości czy nieprawidłowy akcent. Teraz sama mam ochotę wziąć długą a ciężką linijkę i za niepoprawną polszczyznę walić rodaków po łapach. Wybaczcie, kochani:-)

*...jak mówią polscy górale z Chicago:-)